Chi tiết: Phân Biệt Bản Chất Án Treo & Cải Tạo Không Giam Giữ

  2018-07-25

HỎI: Tôi hiện đang bị truy tố về tội đánh bạc. Tôi có trao đổi với kiểm sát viên và thẩm phán để xin nhận mức án cải tạo không giam giữ tuy nhiên thẩm phán tuyên không chấp nhận mà chỉ cho hưởng án treo 06 tháng, thử thách 12 tháng. Còn đồng phạm với tôi thì lại có người được hưởng án cải tạo không giam giữ. 

Mặc dù đã được giải thích nhưng tôi chỉ hiểu được một vài khía cạnh mà chưa rõ bản chất 02 án này khác nhau như thế nào vì đều được ở ngoài, khi phổ biến các nghĩa vụ của cả hai thì tôi thấy cũng giống nhau. Sao phải phân ra 02 loại án như vậy. Rất mong luật sư giải đáp giúp tôi?

Tuấn Anh  (Bắc Ninh)

TRẢ LỜI: Về bản chất thì án treo và cải tạo không giam giữ đều cho phép người phạm tội ở ngoài và khi ở ngoài thì đều phải thực hiện nghĩa vụ giống nhau, nên nhiều người rất khó phân biệt về bản chất, kể cả một số người học luật. Để cho dễ hiểu, nội dung tư vấn dưới đây sẽ không trích dẫn luật và sử dụng ngôn ngữ pháp lý.

Đối với cải tạo không giam giữ: trong thời gian cải tạo không giam giữ anh phải chịu phạt bằng việc thực hiện các nghĩa vụ: tuân thủ pháp luật, nội quy, quy chế của nơi cư trú, làm việc; bồi thường thiệt hại (nếu có) cho bị hại, đi khỏi nơi cư trú 01 ngày phải khai báo tạm vắng, 03 tháng 01 lần phải làm bản tự nhận xét nộp cho địa phương/cơ quan…(xem chi tiết tại Điều 75 Luật thi hành án hình sự). Đây chính là hình phạt của anh. 

Còn án treo. Khi anh ở ngoài, anh cũng phải thực hiện các nghĩa vụ như nêu trên (Điều 64 Luật thi hành án hình sự). Nhưng khác với cải tạo không giam giữ, các nghĩa vụ đó không phải là hình phạt, đó chỉ là thử thách. Còn hình phạt của anh là hình phạt tù (khi tuyên án trước câu "cho hướng án treo" sẽ là câu "xxx năm tù"). Nếu anh vượt qua thử thách này, anh không phải chịu phạt tù, ngược lại không vượt qua được thử thách thì phải chịu phạt tù. Từ "treo" trong án treo có nghĩa hán là tạm dừng, chưa thực hiện ... (kiểu như dự án treo mà chúng ta hay nghe).

Ví dụ cho dễ hiểu:

Anh A bị tuyên 06 tháng cải tạo không giam giữ. Có nghĩa là anh A chịu phạt 06 tháng phải thực hiện các nghĩa vụ như tôi đã nêu ở đầu bài viết. Nếu A vi phạm nghĩa vụ thì A sẽ chịu thêm hình phạt tương ứng với vi phạm mới. 

Anh B bị tuyên 06 tháng tù nhưng cho hướng án treo, thử thách 12 tháng. Có nghĩa là B chịu phạt 06 tháng tù. Nhưng chưa phải thi hành. Thay vào đó tòa án sẽ cho B một cơ hội bằng cách thử thách B 12 tháng, 12 tháng này B phải thực hiện các nghĩa vụ tương tự như A. Nếu B thực hiện tốt, nghĩa là B vượt qua thử thách, B không phải đi tù. Nếu không vi phạm B phải chịu phạt cho hành vi vi phạm mới đồng thời phải đi tù 06 tháng từ hình phạt cũ (do đã không vượt qua được thử thách). 
 

Luật sư Hoàng Văn Thạch